Użytkowanie wieczyste może zostać zniesione w Warszawie

’Użytkowanie wieczyste’ to termin nieznany w żadnym innym kraju, rozwiązanie wzorowane na dziwolągach prawnych stosowanych jeszcze w Związku Sowieckim. W skrócie: teren objęty użytkowaniem wieczystym jest własnością państwa lub samorządu, wydzierżawioną (zazwyczaj na 99 lat) użytkownikowi, który zobowiązany jest corocznie płacić właścicielowi ułamek od aktualnej ceny działki. W praktyce takimi użytkownikami najczęściej są spółdzielnie mieszkaniowe a opłata za użytkowanie wieczyste jest dzielona wobec mieszkańców i doliczana do czynszu. Problem w tym, że ceny nieruchomości w Warszawie ciągle rosną, zwłaszcza na osiedlach zbudowanych w pobliżu planowanych linii metra.

– Od lat skarżymy się na drastycznie rosnące opłaty za użytkowanie wieczyste – mówi Andrzej Półrolniczak, prezes RSM Praga, do której należą m.in. osiedla na Tarchominie i Targówku. – To nic więcej, jak tylko relikt socjalizmu. Kiedy w latach 60. spółdzielnie masowo budowały nowe osiedla, władze nie chciały dawać im ziemi na własność.

Wysokość opłat za użytkowanie wieczyste jest ustalana indywidualnie dla każdego osiedla, ale w skrajnych przypadkach potrafi dochodzić do 1000 zł rocznie za nieduże mieszkanie o powierzchni 44 m2. Danina potrafi też wzrosnąć w niezwykłym tempie, o kilkaset procent w ciągu kilku lat.

– Od 2005 roku obowiązuje ustawa, umożliwiająca przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności – mówi Półrolniczak. – Ponieważ koszt z tytułu przekształcenia prawa jest bardzo wysoki, Sejm umożliwił wprowadzenie dużej bonifikaty.

Pięć spółdzielni (RSM Praga, SM Bródno, WSM, WSM Rakowiec i SBM Ateńska) już pod koniec 2014 roku rozpoczęło zbiórkę podpisów pod projektem uchwały, umożliwiającej przyznanie prawa własności z 95-procentową zniżką wszystkim spółdzielniom i osobom fizycznym w Warszawie. Jej wejście w życie oznaczałoby, że mieszkańcy spółdzielczych osiedli po pięciu latach przestaliby ponosić opłaty za użytkowanie wieczyste, oszczędzając co miesiąc po kilkadziesiąt złotych. Projekt został poparty przez rady dzielnic Targówek, Praga Północ i Żoliborz, w lutym ubiegłego roku trafił Rady Warszawy i tam utknął na wiele miesięcy.

Największym problemem są oczywiście straty w budżecie Warszawy. W kwietniu bieżącego roku miejski skarbnik stwierdził, że warszawski samorząd zarabia na użytkowaniu wieczystym 476 mln zł rocznie (dane z 2015 roku), suma ta obejmuje jednak przychody zarówno od spółdzielni, jak i lokali użytkowych i przemysłowych, domów jednorodzinnych i garaży. Tylko siedem dzielnic (m.in. Ochota i Mokotów) prowadzi oddzielną ewidencję przychodów od spółdzielni – w 2015 roku zarobiły w ten sposób 25 mln zł. Na podstawie tych danych spółdzielcy szacują, że użytkowanie wieczyste przynosi Warszawie nie 476 mln zł rocznie, ale ok. 70-90 mln zł, co nie jest dużą sumą w skali budżetu miasta.

O tym, czy użytkowanie wieczyste zostanie w Warszawie zniesione, zadecyduje rada miasta. Głosowanie w tej sprawie odbędzie się najwcześniej po wakacjach.